ĐIỀU TRỊ MỤN TRỨNG CÁ – BỆNH TRỨNG CÁ

Điều trị mụn trứng cá nhìn chung rất phức tạp. Bởi bệnh trứng cá nói chung và trứng cá thông thường nói riêng có liên quan đến cơ địa.

Việc điều trị mụn trứng cá phải dựa trên cơ chế bệnh sinh. Phối hợp thuốc bôi và thuốc uống để tác động đơn độc và/hoặc phối hợp đến các tác nhân gây bệnh trứng cá.

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá khác nhau. Mực đích của việc dùng thuốc trong điều trị mụn trứng cá cần thỏa mãn được các yêu cầu sau:

– Giảm tiết chất bã, giảm ứ đọng chất bã.

– Giảm sừng hóa.

– Chống viêm.

– Diệt khuẩn.

* Phương pháp điều trị mụn trứng cá tại chỗ: Sử dụng thuốc bôi.

– Điều trị mụn trứng cá bằng thuốc bôi có chứa Vitamin A acid (isotretinoin):

Isotrex là biệt dược của Isotretinoin có tác dụng điều hòa sự phát triển và chuyên biệt hóa tế bào biểu mô. Làm giảm sự sản xuất chất bã, giảm sừng hóa nang lông tuyến bã.

Locacid, Differin, Stieva-A,…

 

– Điều trị mụn trứng cá bằng thuốc bôi là kháng sinh.

Acneal (Clindamycin hydroclorid và Metronidazol, dung dịch thuốc bôi. Tác dụng chống viêm, diệt khuẩn).

Erylic, Eryfluid…

 

– Một số thuốc khác điều trị tại chỗ mụn trứng cá: Benzoyl peroxyde…

 

* Phương pháp điều trị mụn trứng cá toàn thân.

 

– Điều trị mụn trứng cá bằng kháng sinh.

+ Doxycyclin: Là kháng sinh bán tổng hợp thuộc họ cyclin.

Tác dụng phụ: Tiêu hóa (viêm thực quản, buồn nôn, ỉa chảy, biến ,màu răng ở trẻ em). Da (Các ban, mẫn cảm với ánh sáng). Máu (Giảm bạch cầu trung tính, tăng bạch cầu ưa eosin). Hệ thần kinh trung ương (tăng áp lực nội sọ lành tính, thóp phồng ở trẻ nhỏ).

Liều dùng: Viên nang trụ 100mg, ngày 2 viên, 12 giờ uống 1 viên. Dùng trong 6 – 8 tuần.

+ Các kháng sinh khác:

Erythromycin, Rulid, Hyrolid,…: Diệt khuẩn, chống viêm.

Metronidazol: diệt Demodex, chống đỏ da.

 

– Điều trị mụn trứng cá bằng hormon toàn thân.

Bệnh nhân nữ giới khi điều trị liệu pháp khác không có hiệu quả có thể dùng:

+ Ethinylestradiol 50 – 75mg và 2mg Cyproterone acetate ( biệt dược là Dian 35).

+ Cơ chế tác dụng: CPA là chất có khả năng kháng Androgen mạnh, tranh chấp với Dihydrotestosteron, tác dụng ức chế tăng tiết LH và FSH theo cơ chế điều hòa ngược.

 

– Điều trị mụn trứng cá bằng Vitamin A acid.

Vitamin A acid (Retinoid) có 3 thế hệ: Thế hệ I: 13-cis-Retinoic acid (Isotretinoin). Thế hệ II: Etretinate (Tigason). Thế hệ III: Etrein (Soriantan).

+ Cơ chế tác dụng của retinoid: Tăng sinh và biệt hóa tế bào. Tác dụng điều hòa miễn dịch. Tác dụng chống viêm, giảm bài tiết chất bã.

+ Liều dùng: Isotretinoin liều từ 0,1- 1mg/kg/ngày. Tối đa 2mg/kg/ngày.

Etretinate: Liều từ 0,5 – 2 mg/kg/ngày. Tối đa 4 mg/kg/ngày.

+ Thời gian điều trị: Cho đến khi tình trạng bệnh khỏi hoặc trên lâm sàng bệnh được cải thiện.

+ Những chống chỉ định khi điều trị mụn trứng cá bằng Vitamin A acid.

Chống chỉ định tuyệt đối dùng Retinoid đường uống với phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú, viêm gan trầm trọng, suy thận, rối loạn thần kinh trung ương.

+ Tác dụng phụ thường gặp khi điều trị mụn trứng cá bằng Vitamin A acid: Khô da, nhạy cảm với ánh sáng. Vì vậy nên bôi thuốc buổi tối trước khi đi ngủ.

– Điều trị mụn trứng cá thông qua thói quen sinh hoạt:

Điều trị nguyên nhân gây ra mụn trứng cá.

+ Hạn chế thức khuya.

+ Tránh căng thẳng thần kinh.

+ Không cạy nặn mụn trứng cá và tự ý dùng các loại thuốc khác. Đặc biệt là thuốc không rõ nguồn gốc.

 

– Điều trị mụn trứng cá thông qua thói quen ăn uống:

Một số thức ăn có thể gia tăng mụn trứng cá:

+ Sữa: Nguyên nhân hàng đầu gây nên mụn trứng cá và làm trầm trọng mụn.

+ Đường và các thực phẩm chứa nhiều đường.

Đường không tốt cho phản ứng viêm.

Hàm lượng đường dư thừa trong cơ thể sẽ làm tăng hoạt động của tuyến bã nhờn dưới da và dễ gây nên mụn trứng cá.

Sử dụng quá nhiều đường có thể khiến da mặt trở nên nhăn nheo, nhiều tàn nhang. Đường tác động đến chất collagen có trong cơ thể làm da chuyển màu nâu, xuất hiện các đốm lão hóa. Đồng thời các sợi collagen bị kết dính khiến da nhăn nheo và mất tính đàn hồi.

+ Sử dụng Cafe, chất có cồn, chất kích thích ảnh hưởng lớn đến việc điều trị mụn trứng cá.

Chất caffein nếu hấp thụ quá 300mg/ngày sẽ làm da bạn khô, xạm, nổi mụn và sớm bị lão hóa.

Tiêu thụ nhiều rượu và đồ uống chứa cồn rất có hại cho làm da. Chất cồn sẽ phá hủy các Vitamin A, B, C trong cơ thể. Khiến da bị khô, mất các dưỡng chất cho da gây nên mụn trứng cá.

 

+ Hay ăn các gia vị cay nóng, mặn làm việc điều trị mụn trứng cá khó khăn hơn.

Những thức ăn cay có tính hút ẩm và làm giảm độ ẩm trên da là da trở nên thô ráp. Ăn quá nhiều đồ cay sẽ gây kích thích lên da, làm da nóng và nổi mụn.

Vì vậy nên hạn chế ăn cay, mặn và nóng, đặc biệt là những người da khô.

+ Thực phẩm giàu chất béo:

Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo không chỉ gây béo phì, gây bệnh tim mạch mà còn ảnh hưởng đến việc trị bệnh trứng cá.

Để phòng và điều trị mụn trứng cá có hiệu quả, nên kiêng thức ăn chứa nhiều dầu mỡ. Điển hình là các thức ăn chiên, rán, nướng. Chúng làm cho da xấu đi và xỉn màu.

– Một số thức ăn tốt cho việc phòng và điều trị mụn trứng cá: Dầu cá, vitamin, …

Kẽm: Trứng, ngũ cốc, nấm,..

Các loại rau xanh như rau bina rất giàu chất diệp lục…

Nghệ: chống viêm nhiễm, làm sáng da.

Cà rốt: rất giàu vitamin A, giúp loại trừ mụn trứng cá.

Khoai tây: chứa chất lưu huỳnh, kali, phospho, kích thích sản sinh collagen và eslatin giúp da khỏe mạnh. Khoai tây cũng giàu vitamin C – chất chống oxy hóa, tăng cường khả năng chữa lành vết thương. Ngoài ra, khoai tây còn có tác dụng loại bỏ chất nhờn bên trong lỗ chân lông, diệt trừ vi khuẩn gây mụn. Khoai tây cũng giúp tẩy da chết, làm mờ vết thâm hữu hiệu thông qua việc kích thích sự phát triển của lớp da mới từ các tế bào khỏe mạnh.

Dưa chuột: Chứa nhiều loại vitamin A, B, C, E, sắt,…và có tinh chất gel làm trắng, xóa nếp nhăn, làm chậm quá trình lão hóa, chống tia tử ngoại.

Vitamin E có trong dưa chuột thúc đẩy sự phân tách tế bào, do đó làm chậm quá trình lão hóa da.

Ngoài ra còn một số loại trái cây rất tốt cho điều trị mụn trứng cá như: mâm xôi, việt quất, nho, chanh, táo,…

Thức ăn nhiều viatamin F sẽ có tác dụng bảo vệ, tạo độ đàn hồi, giúp da căng mịn, từ đó giảm nếp nhăn. Vitamin F có nhiều trong các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu lạc, dầu vừng,..

Cần ghi nhớ, việc điều trị mụn trứng cá là phức tạp, cần phối hợp nhiều phương pháp. Và điều trị mụn trứng cá cũng cần có thời gian, không thể vội vàng.