ROTAVIRUS, BỆNH DO ROTAVIRUS, ĐIỀU TRỊ

Rotavirus thuộc họ Reoviridae, là căn nguyên hàng đầu gây viêm dạ dày ruột. Đặc biệt là ở trẻ em dưới 3 tuổi.

Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc điều trị bệnh do Rotavirus chủ yếu là phòng biến chứng, bù mất nước và điện giải bằng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch.

1. Khả năng gây bệnh của Rotavirus

Dịch tễ học

– Rotavirus là căn nguyên thường gặp nhất gây viêm dạ dày, ruột ở trẻ em dưới 3 tuổi. Đặc biệt là ở trẻ em dưới 12 tháng. Bệnh có khả năng gây thành dịch, thường gặp về mùa đông. Tỷ lệ tiêu chảy cấp do Rotavirus chiếm khoảng 50% trong tổng số các căn nguyên tiêu chảy cấp ở trẻ em.

– Rotavirus được đào thải ra ngoài trước khi có triệu chứng lâm sàng và kéo dài 7 – 8 ngày. Thậm chí vài tuần kể từ khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng đầu tiên. Do virus có sức đề kháng cao ở môi trường bên ngoài, nên khả năng lây truyền rất dễ dàng.

– Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa (đường phân – miệng) do nước, thực phẩm, bàn tay, dụng cụ, đồ vật bị ô nhiễm virus.

Cơ chế gây bệnh của Rotavirus

Virus xâm nhập vào cơ thể thông qua đường tiêu hóa, nhân lên trong tế bào nhung mao ruột non, chủ yếu là ở tá tràng. Chúng phá hủy và làm thay đổi cấu trúc của các tế bào niêm mạc ruột non. Dẫn đến quá trình hấp thu ở ruột bị giảm. Làm ứ đọng các chất trong lòng ruột, đặc biệt là các phân tử glucose. Vì vậy áp suất thẩm thấu tăng, kéo nước từ các tổ chức vào lòng ruột, gây nôn và tiêu chảy.

Lâm sàng bệnh do Rotavirus gây nên

Nhiễm trùng do Rotavirus có đặc điểm là thời gian ủ bệnh  rất ngắn (1 – 2 ngày). Và bệnh xuất hiện đột ngột với các triệu chứng nôn và/hoặc tiêu chảy. Nôn xuất hiện trước tiêu chảy và có thể kéo dài 2 – 3 ngày. Trẻ nôn rất nhiều vào ngày đầu và giảm khi bắt đầu tiêu chảy. Phân lỏng toàn nước nhưng không có máu. Đây là đặc điểm quan trọng để phân biệt với tiêu chảy do vi khuẩn. Biến chứng nguy hiểm và trầm trọng là mất nước và điện giải, dễ dẫn đến trụy tim mạch và có thể tử vong nếu không bù nước kịp thời.

2. Phòng bệnh và điều trị bệnh do Rotavirus

– Phòng bệnh không đặc hiệu:

+ Vệ sinh ăn uống.

+ Xử lý chất thải và đồ dùng có liên quan đến bệnh nhân.

– Phòng bệnh đặc hiệu

Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo sử dụng vaccine Rotarix và vaccine Rotateq để đề phòng bệnh tiêu chảy do Rotavirus.

+ Vaccine Rotarix: Là vaccine sống giảm động lực type G1P8, uống 2 liều, cách nhau 1 tháng.

+ Vaccine Rotateq; Bao gồm 5 type huyết thanh G1, G2, G3, G4 và P1. Uống 3 liều cách nhau 1 tháng.

Vaccine phòng bệnh do Rotavirus được sử dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi. Và tốt nhất nên hoàn tất việc uống vaccine trước 6 tháng tuổi.

– Điều trị bệnh do Rotavirus gây nên

Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc điều trị chủ yếu là phòng biến chứng, bù mất nước và điện giải bằng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch.