BỆNH UNG THƯ PHỔI
Bệnh ung thư phổi còn hay được gọi là ung thư phế quản. Dấu hiệu của bệnh ung thư phổi giai đoạn muộn thường là khó thở, nuốt nghẹn, khàn tiếng, đau tê vai cánh tay,…
Khái niệm bệnh ung thư phổi
Bệnh ung thư phổi là sự biến đổi ác tính của tổ chức phổi. thường xuất phát từ biểu mô trụ của phế quản. Do vậy, gọi theo tính chất hay gặp của bệnh ung thư phổi là ung thư phế quản.
Giải phẫu bệnh của bệnh ung thư phổi
* Đại thể bệnh ung thư phổi
– Vị trí: thường hay gặp ở phổi phải nhiều hơn phổi trái. Hay gặp ở thùy đỉnh nhiều hơn thùy đáy. Gặp ở phế quản thùy và phân thùy hơn các vị trí khác.
– Hình thái: có thể gặp các loại hình thái sau:
+ Đường kính u < 5cm: có thể gặp 2 – 3 u. U gồm những nhú lồi vào trong lòng phế quản hoặc lan qua sụn tạo thành khối thuần nhất, cứng hoặc mủn, dễ hoại tử nhưng không tạo thành hang.
+ Đường kính u > 5cm: Thường gặp ở phế quản lớn và chiếm tỷ lệ cao nhất.
U có màu trắng ngà hoặc xám nhạt. Ranh giới khi thì rõ ràng, khi thì không. Không có vỏ bọc, mật độ u cứng chắc, xâm lấn mạnh vào nhu mô phổi và hạch trung thất. Thường có một phế quản lớn nằm giữa u. Khi u bị hoại tử và đào thải ra ngoài dễ nhầm với ổ áp xe hay hang lao trên phim chụp Xquang.
+ Nhiều u tròn nhỏ và nông: Các khối u đội màng phổi lên, màu trắng hoặc xám nhạt. có thể thấy những vết trắng nhỏ ở nhu mô phổi là do tế bào ung thư di căn theo đường bạch huyết. Thể này dễ nhầm với lao phổi.
* Vi thể của bệnh ung thư phổi
Ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous cell carcinoma)
Ở loại biệt hóa rõ thấy:
– Tổ chức ung thư xâm lấn mạnh vào mô phổi và thể hiện rõ tính chất quá sản, loạn sản (Tính chất ác tính của tổ chức ung thư).
– Tế bào ung thư có hình đa diện hoặc gần giống đa diện, kích thước không đồng đều, nhân lớn, bắt màu kiềm mạnh. Các tế bào xếp sát nhau dạng biểu mô lát tầng, cầu nối gian bào rõ.
– Có hiện tượng sừng hóa (cầu sừng).
Ung thư biểu mô tế bào nhỏ (Small cell carcinoma)
Là loại kém biệt hóa, có độ ác tính cao, thấy:
– Tổ chức ung thư bao gồm các tế bào xâm nhập lan tràn trong nhu mô phổi.
– Tế bào ung thư nhỏ đồng dạng (gần giống Lympho bào), nhân tròn hay bầu dục, hầu như chiếm hết bào tương. Tế bào có xu hướng phân cách nhau (do liên kết lỏng lẻo).
Ung thư biểu mô tuyến (Andenocarcinoma)
– Tổ chức ung thư gồm các cấu trúc tuyến có độ biệt hóa khác nhau, kiềm tính, xâm nhập vào nhu mô phổi , có nơi dạng tuyến nang hoặc nhú hoặc thể nhầy.
– Tế bào có hình trụ, hình vuông hoặc đa hình.
Những u này phần lớn sinh ra ở những phế quản lớn.
Liên hệ giải phẫu – bệnh lâm sàng của bệnh ung thư phổi
* Những biểu hiện của bệnh ung thư phổi giai đoạn sớm:
– Tùy thuộc vào vị trí u: Nếu ở phế quản gốc thường phải có ho kéo dài, gầy sút, đau ngực, khó thở. Nếu ở đỉnh phổi chủ yếu thấy đau tê vai, cánh tay,…
– Chẩn đoán sớm:
+ Chụp Xquang, chụp cắt lớp vi tính…
+ Nội soi, sinh thiết giải phẫu bệnh.
* Những biểu hiện của bệnh ung thư phổi giai đoạn muộn
Chủ yếu là hội chứng chèn ép trung thất:
– Khàn tiếng (chèn ép dây thần kinh quặt ngược).
– Nuốt nghẹn (chèn ép thực quản)
– Khó thở, xẹp phổi (Chèn ép khí phế quản).
– Phù áo khoác (chèn ép tĩnh mạc chủ trên).
Ngoài ra còn nhiều các biểu hiện khác như đau tê vai cánh tay, di căn hach trung thất, hạch thượng đòn
