Điều trị chứng táo bón
Táo bón là một trong những chứng bệnh rất hay gặp, ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Do đó, điều trị chứng táo bón được coi là một trong những kỹ năng quan trọng.
Để điều trị chứng táo bón hiệu quả, trước hết cần hiểu rõ nguyên nhân gây nên nó.
Nguyên nhân: Do bộ máy tiêu hóa và ngoài tiêu hóa, do thói quen nghề nghiệp. Đôi khi không có nguyên nhân rõ rệt. Nếu không có nguyên nhân rõ rệt, thì gọi là bệnh táo bón hoặc táo bón tiên phát. Nếu có nguyên nhân do một bệnh khác đưa đến, gọi là táo bón triệu chứng.
Cơ chế gây ra táo bón:
– Do rối loạn vận động ở đại tràng: tăng hoặc giảm. Đại tràng có nhiệm vụ đẩy phân từ trên xuống. Nếu nhu động của đại tràng tăng hoặc giảm, hoặc bị cản trở bởi một khối u, đều dẫn đến hậu quả phân bị giữ lâu trong đại tràng.
– Do rối loạn vận động ở trực tràng Sigma, tăng ở hậu môn.
Khi điều trị chứng táo bón cần biết rõ táo bón do cơ chế nào.
Điều trị chứng táo bón không dùng thuốc
- Chế độ ăn
– Giàu chất xơ, thức ăn nhiều nước.
– Uống nhiều nước: tối thiểu 1,5 lít/ ngày.
– Tránh ăn các chất gây táo bón như ổi, các chất nhiều bã.
- Luyện tập: Massage bụng kết hợp tập đi ngoài đúng giờ.
- Thay đổi thói quen: Hạn chế nằm nhiều hoặc ngồi nhiều.
Những biện pháp nói trên nếu không có kết quả thì mới dùng thuốc.
Điều trị chứng táo bón dùng thuốc
Nên nhớ rằng các thuốc chống táo bón đều ít nhiều gây độc. Nhất là đối với gan và thận. Lạm dụng sẽ gây bệnh gọi là bệnh của thuốc nhuận tràng gây ỉa chảy. Hoặc sau khi ngừng thuốc thì lại bị táo bón lại.
Cần biết 2 loại táo bón: Do đại tràng và do trực tràng. Nếu do trực tràng thì dùng thuốc thông qua trực tràng. Nếu do đại tràng thì nên dùng thuốc toàn thân qua đường uống.
Trong trường hợp không biết do đâu thì nên điều trị chứng táo bón theo cách: Dùng thuốc qua đường trực tràng trước. Trong trường hợp phải dùng thuốc uống, nên dùng thuốc ít độc trước theo thứ tự: Sợi thức ăn thực vật và Mucilage – Thuốc có dầu – Thuốc thẩm thấu – Thuốc kích thích. Có thể dùng thuốc thẩm thấu và thuốc kích thích trong vài ba ngày đầu để có tác dụng ngay. Sau đó mới dùng các thuốc khác.
Muốn có tác dụng lâu dài nên dùng các chất điện giải Kali, Calci và Natri. Đó là điều trị nền, không có hại và có tác dụng với mọi loại táo bón. Liều lượng đối với Kali trung bình 2g/ngày, với Calci là 1g/ngày.
Nước suối kênh gà rất tốt đối với táo bón.
Các thuốc dùng điều trị chứng táo bón
-
Các thuốc gây kích thích
Tác dụng vào niêm mạc đại tràng gây tăng bài tiết nước và điện giải. Hoạt chất gây kích thích thường là: acid riconoleic, dioctyl Sunfosuccinat Na, Dantron, Phenophtalein, Sene,.. Biệt dược có rất nhiều: Fructin Vichy, Coraga,…
-
Điều trị chứng táo bón bằng các thuốc thẩm thấu
Có tác dụng kéo nước từ trong thành ruột vào lòng ruột. Đồng thời hạn chế tối đa quá trình hấp thu nước. Hoạt chất chính thường là các muối Sulfat, Photphat của Na, Mg, một số loại đường. Biệt dược cũng có rất nhiều: Lactulose, Duphlac, Sorbitol,… Sử dụng các loại muối để điều trị chứng táo bón cần cẩn thận. Vì tác dụng mạnh và hay gây táo bón trở lại khi ngừng thuốc.
-
Điều trị chứng táo bón bằng các thuốc làm trơn
Hoạt chất chính là Vaselin hoặc Paraphin. Biêt dược Lansoyl, Transitol…
Ở Việt Nam có gấc.
Sợi sơ và Mucilage: Một số loại xơ có tác dụng ngấm nước và nở ra làm cho phân mềm. Và tăng khối lượng phân, làm cho đại tràng tống phân dễ dàng.
Biệt dược: Actison, Celluson, Natuvit, Igol, cám gạo, Karaya stercula,…
Các thuốc trên thường ít độc nhất.
-
Các thuốc làm tăng khối lượng phân, làm mềm phân;
Igol, Forlax là thuốc ít độc hại, ngâm nước làm cho phân mềm ra. Rất được ưa dùng là Forlax: 1-2 gói/ngày. Igol: 1-2 gói/ngày.
-
Các ion Na, Ca, K
Nhu động của ruột, nhất là đại tràng chịu ảnh hưởng nhiều của các chất điện giải trên.
-
Các thuốc dùng đường hậu môn;
Hoạt chất là các chất kích thích hoặc các chất sinh hơi như trên nhưng dùng đường hậu môn. Biệt dược Micromax.
[…] – Chống táo bón: […]